'Γιατί' σε δόσεις: 5η δόση (ή αλλιώς, γιατί μου είναι τόσο δύσκολο να παίρνω απλές αποφάσεις;)

Το πρόβλημα:

«Φαίνεται να ξοδεύω καθημερινά απίστευτο χρόνο προκειμένου να αποφασίσω για πολύ απλά πράγματα όπως το ποια ταινία θα δω στην τηλεόραση το βράδυ στις εννιά, τι παπούτσια θα αγοράσω, αν βάλω τζατζίκι ή ρώσικη στο σουβλάκι μου και άλλα τέτοια. Το ποιο περίεργο; Με παίρνει πέντε λεπτά να αποφασίσω που θα πάω του χρόνου διακοπές και σπάω το κεφάλι μου ένα μήνα να αποφασίσω πόσον αστέρων θα ήθελα να είναι το ξενοδοχείο που θα μείνω!»

Η ανάλυση:

Ακούγοντας την παραπάνω περιγραφή η σκέψη ενός κλινικού ψυχολόγου θα πήγαινε στην κατάθλιψη μιας που ένα από τα χαρακτηριστικά της τελευταίας είναι η αναποφασιστικότητα. Πέρα από αυτό όμως όλοι πιάνουμε τον εαυτό μας κατά καιρούς να αναβάλει συνεχώς να κάνει κάποια πράγματα τα οποία δεν μας αρέσουν.

Αυτό βέβαια δεν είναι το ίδιο με την ανικανότητα κάποιον από εμάς να παίρνουμε απλές αποφάσεις τις οποίες κατά τα άλλα και θέλουμε και χρειάζεται να πάρουμε. Συνήθως η δυσκολία μας να παίρνουμε αποφάσεις έχει να κάνει με έναν ή και παραπάνω από τους ακόλουθους τρείς λόγους:

α) Πολλοί από εμάς αρεσκόμαστε στο να εκλογικεύουμε και να λέμε στον εαυτό μας ότι όσο περισσότερο χρόνο έχουμε για να αποφασίσουμε τόσες περισσότερες πληροφορίες θα έχουμε μαζέψει και άρα τόσο καλύτερη θα είναι η απόφαση που θα πάρουμε τελικά. Αυτό δεν αποκλείεται να ισχύσει για κάποιες περιπτώσεις αλλά μην ξεχνάτε ότι η γνώση μας προέρχεται από την εμπειρία μας και το μεγαλύτερο μέρος της εμπειρίας μας προέρχεται από τα λάθη μας!

β) Ο προηγούμενος λόγος σε κάποιους από εμάς συνδέεται με το γεγονός ότι έχουμε τόσο πολύ κουραστεί από το να κάνουμε συνεχώς λάθη που η σκέψη μας πάει κατευθείαν στο ότι ‘όσο δεν παίρνω αποφάσεις δεν υπάρχει περίπτωση να κάνω λάθος’.

Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη εδώ ότι η αίσθηση ότι συνεχώς κάνουμε λάθη δεν ανταποκρίνεται πάντοτε στην πραγματικότητα. Πολύ συχνά οι γύρω μας (σύζυγος, φίλοι, συνεργάτες, κτλ.) μπορεί με την συμπεριφορά τους να μας κάνουν να νιώθουμε ότι τίποτα δεν κάνουμε ποτέ σωστά (ένα όχι και τόσο ασυνήθιστο φαινόμενο!).

Επίσης, κάτι άλλο που πρέπει να προσέξουμε είναι το κατά πόσο η αίσθηση αυτή προέρχεται από το κατά πόσο ψηλά βάζουμε τον πήχη στην ζωή μας, με άλλα λόγια από το πόσο τελειομανής είμαστε.

γ) Το γεγονός ότι για κάποιους από εμάς το πάρσιμο μιας απόφασης συνδέεται με το αίσθημα ότι παύουμε αν έχουμε τον έλεγχο μιας κατάστασης μιας που από την στιγμή που αποφασίσουμε για κάτι νιώθουμε ότι δεν υπάρχει πλέον ‘διέξοδος’ (αυτό, για παράδειγμα φαίνεται να αποτρέπει κάποιους στο να πάρουν την απόφαση του γάμου).

Οι λύσεις:

Λύση Νο1: Να έχεις πάντοτε εύκαιρο ένα κέρμα στην τσέπη σου. Γιατί; Θα σου χρειαστεί για να παίζεις πιο συχνά το κορώνα ή γράμματα που παίζαμε μικροί. Πάρε την απόφαση για τον επόμενο ένα μήνα να παίρνεις όλες τις λιγότερο σημαντικές αποφάσεις σου με βάση το κέρμα.

Τι είναι τώρα ‘μια λιγότερο σημαντική απόφαση΄’; Ας πούμε οτιδήποτε σε κόστιζε λιγότερο από 300 ευρώ ή την δουλεία μιας ολόκληρης εβδομάδας. Με τον καιρό θα διαπιστώσεις ότι θα σου είναι πιο εύκολο να παίρνεις αποφάσεις και θα αρχίσεις ίσως να χρησιμοποιείς το κέρμα σου ακόμα και για τις λεγόμενες ‘σοβαρές’ αποφάσεις όταν αρχίσεις να διαπιστώνεις ότι τίποτα δεν είναι τελεσίδικο στην ζωή και ότι όλα είναι αναστρέψιμα.

Λύση Νο2: Σκέψου όπως τον εφευρέτη της λάμπας (τον πολύ γνωστό μας Έντισον)! Το θέμα είναι ότι πολύ συχνά το να πάρουμε οποιαδήποτε απόφαση είναι προτιμότερο από το να μην πάρουμε καμία γιατί η συνέπεια της απόφασης μας θα μας δείξει αν και το πόσο καλά τα πάμε. Ο Έντισον λέγεται ότι δοκίμασε γύρω στις 10.000 διαφορετικές διαδικασίες στην προσπάθεια του να εφεύρει την λάμπα!

Το καλό της υπόθεσης ήταν ότι κάθε φορά που αποτύγχανε μάθαινε τι να μην κάνει στην επόμενη προσπάθεια του! Έτσι λοιπόν αν η απόφαση σου δεν οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα αυτό θα σε βοηθήσει ώστε να πάρεις καλύτερες αποφάσεις στο μέλλον. Η αναποφασιστικότητα δεν βγάζει πουθενά, εκτός από το ότι θα γίνεις κατά μια μέρα, βδομάδα ή χρόνο μεγαλύτερος έχοντας μείνει άπραγος!  

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 3 Ιουνίου 2010.