`
Ευτυχία σε δόσεις: 2η δόση (ή αλλιώς, η λευκή αρκούδα του Ντοστογιέφσκι)
Ευτυχία σε δόσεις: 2η δόση (ή αλλιώς, η λευκή αρκούδα του Ντοστογιέφσκι)
Το πρόβλημα με τις περισσότερες συμβουλές περί ευτυχίας που μπορεί να διαβάσει κανείς σε βιβλία είναι ότι πολύ συχνά είναι αντίθετες με τα συμπεράσματα της επιστημονικής έρευνας!
Ας πάρουμε για παράδειγμα τα όσα λέγονται για την λεγόμενη θετική σκέψη. Πιστεύετε, για παράδειγμα ότι η ευτυχία εξαρτάται απλά από το κατά πόσο μπορούμε να αποβάλουμε από το μυαλό μας τις αρνητικές σκέψεις; Η έρευνα έχει δείξει αντίθετα ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι πιο πιθανό να αυξήσει παρά να μειώσει τις αρνητικές μας σκέψεις.
Ο Ντοστογιέφσκι είχε γράψει στο έργο του ‘Χειμερινές σημειώσεις καλοκαιρινών εντυπώσεων’: «Βάλε τον εαυτό σου να κάνει το εξής: να μην σκεφτεί μια πολική αρκούδα, θα διαπιστώσετε ότι το καταραμένο πράγμα θα έρχεται στο μυαλό σας κάθε λεπτό».
Στηριζόμενος σε αυτή την παρατήρηση λοιπόν του Ντοστογιέφσκι ο καθηγητής ψυχολογίας του Harvard, D. Wegner, αποφάσισε να κάνει ένα απλό πείραμα για να διαπιστώσει αν πράγματι ο Ντοστογιέφσκι είχε δίκαιο. Ζήτησε λοιπόν από μία ομάδα εθελοντών να καθίσουν σε ένα δωμάτιο και να σκεφτούν ότι θέλουν εκτός από απο μία λευκή αρκούδα.
Κάθε φορά που η λευκή αρκούδα παρουσιάζονταν στο μυαλό τους έπρεπε να χτυπούν ένα κουδουνάκι. Μέσα σε λίγα λεπτά η κακοφωνία των κουδουνιών απέδειξε ότι ο Ντοστογιέφσκι είχε δίκαιο!
Το να προσπαθούμε να αποβάλουμε από το μυαλό μας συγκεκριμένες σκέψεις – πολύ συνηθισμένο σε καταστάσεις άγχους και ιδεο-ψυχαναγκαστικών διαταραχών – αυξάνει τις εμμονές μας σχετικά με τις σκέψεις που προσπαθούμε να αποβάλουμε!
Τώρα, η απόδειξη ότι ο ίδιος αυτός κανόνας λειτουργεί και στην καθημερινή μας ζωή προέρχεται απο έρευνα που έγινε σε κολέγιο της Νέας Υόρκης όπου ζητήθηκε από μια ομάδα ατόμων να περιγράψουν την πιο δυσάρεστη σκέψη που είχαν για τον εαυτό τους και στην συνέχεια τα μισά άτομα της ομάδας έπρεπε για τις επόμενες έντεκα ημέρες να προσπαθήσουν να μην κάνουν αυτή τη σκέψη ενώ οι άλλοι μισοί τους ζητήθηκε να συνεχίσουν την ζωή τους όπως πριν.
Βρέθηκε λοιπόν ότι η ομάδα που της ζητήθηκε να μην σκεφτεί τη δυσάρεστη σκέψη βαθμολόγησε στο τέλος του πειράματος τους εαυτούς τους ως πιο αγχωμένους, πιο μελαγχολικούς και με λιγότερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με την άλλη ομάδα. Τριάντα χρόνια έρευνας έχει αποδείξει ότι το ίδιο φαινόμενο συναντάται σε πολλούς άλλους τομείς της ζωής μας.
Ζητήστε για παράδειγμα από άτομα που κάνουν δίαιτα να μην σκέφτονται την σοκολάτα και θα διαπιστώσετε ότι θα αρχίσουν να τρώνε περισσότερη σοκολάτα! Ζητήστε από τον κόσμο να μην ψηφίζουν ηλιθίους για κυβέρνηση και θα διαπιστώσετε ότι αυτό τους προτρέπει να εκλέγουν περισσότερους σαν τον GeorgeBush!
Αν λοιπόν το να προσπαθούμε να μην κάνουμε συγκεκριμένες σκέψεις δεν είναι η λύση τότε τι μπορούμε να κάνουμε; Μια ιδέα είναι να κάνουμε πράγματα προκειμένου να αποσπάμε την προσοχή μας με το να περνάμε χρόνο με την οικογένεια μας, να βγαίνουμε έξω με φίλους, να ασχολούμαστε περισσότερο με την δουλεία μας ή να κάνουμε το χόμπι μας.
Αν και αυτή η τεχνική μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική βραχυπρόθεσμα ωστόσο είναι απίθανο να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε κάτι ικανοποιητικό. Για να πετύχουμε κάτι πιο ουσιαστικό σύμφωνα με την έρευνα θα χρειαστούμε να μάθουμε να χρησιμοποιούμε ένα μολύβι, πώς να κρατάμε το τέλειο ημερολόγιο, πώς να κάνουμε μικρές καλοσύνες στους γύρω μας και πώς να καλλιεργήσουμε την στάση της ευγνωμοσύνης. Αυτά όμως πιο αναλυτικά στις επόμενες δόσεις ευτυχίας!
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίδα της Κομοτηνής στις 16 Σεπτεμβρίου 2010